
- 3 sierpnia 2020
Fotowoltaika a prąd z sieci: osoby, które są zainteresowane instalacjami solarnymi w swoich domach, zadają często pytanie, czy decydując się na takie rozwiązanie, można całkowicie zrezygnować z zewnętrznych dostawców energii elektrycznej. Odpowiadamy, na to nurtujące pytanie.
Aby przeanalizować to zagadnienie, musimy się najpierw zastanowić, czy istnieją instalacje fotowoltaiczne umożliwiające całkowite uniezależnienie się od prądu z sieci. Jeśli tak, to należy zapoznać się z tym, jak działają oraz czy na terenie Polski jest możliwe ich skuteczne zastosowanie.
Spis treści:
Czy istnieją instalacje fotowoltaiczne, które działają w 100% niezależnie od prądu z sieci?
Zaczynamy więc od odpowiedzi na pytanie, czy istnieją takie instalacje fotowoltaiczne, które umożliwiają całkowitą niezależność od zewnętrznych dostawców prądu. Tak, są możliwe takie rozwiązania i określa się je „instalacje typu off-grid”. Instalacje tego typu nie są w żaden sposób nie łączą się z zewnętrzną siecią energetyczną. Przejdźmy więc do odpowiedzi na kolejne z pytań składających się na analizowany przez nas temat: jak działa taki system?
Instalacja typu off-gird – jak działa?
Poniżej schemat działania instalacji typu off-grid:
- panele fotowoltaiczne pobierają energię słoneczną i przetwarzają ją na bieżąco na prąd. Ten jest natomiast dostarczany do gniazdek i zasila wszystkie możliwe instalacje znajdujące się w gospodarstwie domowym.
- powstająca nadwyżka wyprodukowanej w ten sposób energii elektrycznej magazynowana jest w przeznaczonych do tego celu akumulatorach, które znajdować się mogą np. na posesji właściciela domu,
- gdy zapada zmrok oraz w innych sytuacjach, gdy instalacja fotowoltaiczna nie może wytwarzać energii elektrycznej lub energia wytwarzana przez tą instalację nie jest wystarczająca, energia pobierana jest z tych akumulatorów.

Fotowoltaika a prąd z sieci: jak działają instalacje on-grid?
Instalacje fotowoltaiczne typu on-grid są sprzężone z zewnętrzną siecią elektryczną, a posiadacz takiej sieci jest prosumentem. Oznacza to, że jest konsumentem, który jednocześnie angażuje się we współtworzenie danego produktu – w tym przypadku energii elektrycznej. Pomimo dostępu do własnego źródła energii elektrycznej nadal może pobierać ją z zewnętrznego źródła. W tym miejscu należy przystanąć nad jedną ważną kwestią – w instalacji fotowoltaicznej prąd płynie w dwóch kierunkach.
W praktyce oznacza to, że w instalacji on-grid, tak samo z resztą jak w tej off-grid, powstać mogą nadwyżki energetyczne. Ma to miejsce przede wszystkim w miesiącach letnich, gdy dni są długie, a niebo często bezchmurne. Teraz zwróćmy uwagę na bardzo istotny fakt – w instalacjach typu on-grid nadwyżka ta magazynowana jest w publicznej sieci zewnętrznej. W takich domowych mikroinstalacjach on-grid zakład dostarcza energię elektryczną, zobowiązuje się do „przechowania” wyprodukowanej przez prosumenta nadwyżki. Następnie rozlicza się ją w okresie kolejnych 12 miesięcy.
Za każdą wysłaną 1 kWh do zewnętrznej sieci elektrycznej prosument otrzymuje 0,7 lub 0,8 kWh darmowej energii elektrycznej. Energię tę można wykorzystać w nocy, gdy instalacja fotowoltaiczna nie da rady pobierać energii solarnej, lub w okresie zimowym. Warto także wiedzieć o tym, że to, czy otrzymamy 0,7 czy 0,8 kWh od zakładu energetycznego zależy od wielkości instalacji. Najmniejsze instalacje (do 10 kWp) otrzymają większą ilość zwrotu, podczas gdy większe instalacje (od 10 do 50 kWp) – mniejszą stawkę.
Fotowoltaika a prąd z sieci: czy inwestycja w instalację off-grid ma sens w Polsce?
Instalacje off-grid są popularne w Stanach Zjednoczonych, Australii czy RPA. Nie w największych miastach czy aglomeracjach, ale na farmach, w miejscach odludnych, gdzie często mają miejsce przerwy w dostarczaniu prądu z sieci. W takich sytuacjach instalacja fotowoltaiczna działa jako zasilanie awaryjne.
Zastanówmy się zatem, czy i w Polsce można korzystać z instalacji off-grid oraz czy ma ona sens w naszych warunkach klimatycznych. Owszem, można pokusić się o zastosowanie takiego rozwiązania np. do zasilania działki letniskowej. Jednak należy w tym miejscu zaznaczyć, że koszt inwestycji w instalację off-grid może być nawet dwa razy większy niż w przypadku instalacji on-grid.
Pamiętajmy jednak o tym, że pomimo tego, że w Polsce występują długie i słoneczne dni, to jednak nie jest ich tyle co na południu USA, w RPA czy Australii. W związku z tym całkowite odcięcie się od zewnętrznej sieci elektrycznej będzie skutkować brakiem prądu lub koniecznością montażu magazynów energii. Z tego powodu zdecydowana większość instalacji fotowoltaicznych w Polsce, a także w innych krajach europejskich, działa w systemie on-grid.
Podsumowując, chociaż w Polsce istnieją w fotowoltaice rozwiązania off-grid, umożliwiające korzystanie jedynie z energii elektrycznej wytwarzanej z energii słonecznej bez jakiegokolwiek udziału zewnętrznych źródeł energii, to nie jest możliwe ani opłacalne całkowite odcięcie się od dostawców prądu.