- 11 maja 2019
Smog stał się jednym z głównych, ale i negatywnych bohaterów ostatnich lat w debacie ekologicznej w Polsce. Dostrzeżenie powagi problemu było skutkiem między innymi zwiększonej świadomości społeczeństwa w zakresie ekologii i zdrowia. Trudniej jednak zaproponować konkretne rozwiązania niż postawić diagnozę w tym wypadku. Wymiana pieców na gazowe? Obostrzenia dotyczące samochodów z silnikami spalinowymi w miastach? Wszystko to jest zapewne potrzebne, choć istnieje bardziej oczywisty sposób na walkę ze smogiem. Po prostu promocja energii odnawialnej, która i tak odgrywa już coraz ważniejszą rolę w naszym życiu.
Spis treści:
Smog – realny problem
Problemu smogu nie da się dłużej lekceważyć – nie w Polsce, gdzie wskaźniki zanieczyszczenia powietrza w niektórych miejscowościach są naprawdę alarmujące. Wiele osób za smogowy symbol przez lata widziało miasta azjatyckie (Pekin, Dhaka, Kalkuta). Jednak jak się okazuje, polskie ośrodki wcale im nie ustępują. Szacunki Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) mówią, że spośród 20 najbardziej zanieczyszczonych miast świata aż 15 znajduje się w Indiach. Jednak jeśli ograniczymy zasięg terytorialny do Unii Europejskiej, to właśnie Polska odpowiada krajowi Gandhiego. Ale idźmy dalej: według danych publikowanych przez Europejską Agencję Środowiska co roku w Polsce z powodu zanieczyszczenia powietrza przedwcześnie umiera ponad 40 tysięcy osób. W ostatnich latach popularne było powiedzenie, że Polska w czasie kryzysu była „zieloną wyspą”. Kiedy jednak mowa o poziomie czystości powietrza, mapa Europy wcale zielono na naszym obszarze nie wygląda. Wręcz przeciwnie.
Jak walczyć ze smogiem?
Skoro diagnoza jest całkiem oczywista, to pojawia się pytanie: w jaki sposób ze smogiem walczyć. Dużym postępem jest również kwestia uświadomienia sobie, że jednak walczyć trzeba. Należy zauważyć, że świadomość społeczeństwa na temat zanieczyszczenia powietrza znacznie się w ostatnich latach podniosła. Różne czynniki odegrały tu rolę – z jednej strony aktywność ekologicznych organizacji pozarządowych, nagłaśniających problemy związane ze smogiem. Z drugiej upowszechnienie Internetu, a za jego pomocą dostępu do stron i aplikacji, które dokładnie pokazują poziom zanieczyszczenia w danej miejscowości. Skoro problemem zainteresowali się sami obywatele, zainteresować się nim siłą rzeczy musieli i osoby decyzyjne, i to zarówno na szczeblu centralnym, jak i lokalnym. Być może przede wszystkim na tym drugim. Powróćmy więc do pierwotnego pytania: jak walczyć ze smogiem?
Przeczytaj również: Jak chronić środowisko?
Zasada kija i marchewki
W takich kwestiach powinna działać dobrze znana zasada kija i marchewki. Katalog kar za nieprzestrzeganie bardziej surowych przepisów dotyczących poziomu czystości powietrza, jak i zachęt do inwestowania w rozwiązania sprzyjające poprawie jego jakości. W pierwszym wypadku dość łatwo wymienić, jakie prawne obostrzenia miałyby to być, bowiem sukcesywnie wprowadzane są (albo najprawdopodobniej będą w najbliższym czasie) w szeregu miast, również w Polsce. Jednym z takich rozwiązań jest ograniczenie poruszania się samochodów produkujących duże ilości szkodliwych gazów po centrach miast (przypadek szeregu miast niemieckich; w Polsce atmosfera dopiero dojrzewa do takiego rozwiązania). Z kolei świetnym przykładem zasady kija i marchewki jest Kraków, gdzie zanieczyszczenie powietrza jest szczególnie wysokie. Podjęto tam decyzję o wymianie pieców węglowych na gazowe i elektryczne, oferując konkretną pomoc w zakresie finansowania inwestycji. Jednak już niedługo krakowskie władze będą egzekwować prawo, stosując z kolei zasadę kija.
Energia odnawialna – szansa na czystsze powietrze
Rozwiązaniem, o którym coraz częściej się mówi, jest również energia odnawialna, czyli produkowanie czystej i taniej energii elektrycznej na skalę makro i mikro. W pierwszym wypadku będą to wszelkie farmy wiatrowe, fotowoltaiczne czy elektrownie wodne. Czyli inwestycje, które wymagają dużego nakładu środków i które często podejmowane są przez państwo (tak jak budowa elektrowni atomowej. Jest to rozwiązanie niskoemisyjne, ale koszmarnie drogie i coraz mniej niepopularne, zwłaszcza po katastrofie jądrowej w Japonii kilka lat temu). Prawdziwą jednak szansą na walkę ze smogiem i poprawę ekologicznych warunków w Polsce mogą być mikroinstalacje na bazie odnawialnych źródeł energii.
Popularnym rozwiązaniem w ostatnim okresie cieszą się zwłaszcza instalacje fotowoltaiczne, szczególnie biorąc pod uwagę system dofinansowań do fotowoltaiki, jaki rozwinął się u nas w ostatnich latach. Pozyskanie dofinansowania, a następnie produkcja taniej i ekologicznej energii pozwala nie tylko dbać o środowisko, ale również o własny portfel. Ze względu na relatywnie szybki zwrot zainwestowanych środków. W kwestii walki ze smogiem panele fotowoltaiczne, a także inne formy instalacji opartych na odnawialnych źródłach energii, na pewno nie powiedziały jeszcze ostatniego słowa. Wszystko wskazuje na to, że trend inwestycyjny w odnawialne źródła energii będzie bardzo silny w następnych latach. Czyli to chyba najlepszy czas, aby zainteresować się tym rozwiązaniem.
Źródła:
Kraków walczy ze smogiem, https://www.kierunekenergetyka.pl/artykul,5730,krakow-walczy-ze-smogiem.html (dostęp: 4.04.2019)
Najbardziej zanieczyszczone miasta świata. Kraków dziś na drugim miejscu, http://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,24384495,najbardziej-zanieczyszczone-miasta-swiata-krakow-na-drugim.html?disableRedirects=true (dostęp: 4.04.2019)